کیک اسفنجی بدون فر | رسپی همه فن حریف!
کیک اسفنجی، اشتهای هر کسی رو باز می‌کنه. یه کیک نرم و پفکی که با هر گاز انگار داری یه تکه ابر خوشمزه می‌خوری. کیک اسفنجی از اون دسرای ساده‌ست که همه جا پیدا می‌شه، از مهمونیای خونگی بگیر تا قنادیای شیک. تو این مقاله می‌خوایم بدونیم این کیک خوشمزه از کجا اومده، چطوری درست می‌شه و چرا انقدر طرفدار داره. اصلا کیک اسفنجی رو کیه که نشناسه؟ یه کیک سبک و پف‌دار که انگار با عشق و هوا درست شده! از بچگی تا حالا، این کیک همیشه یه پای ثابت مهمونیامون بوده؛ چه با یه لایه خامه ساده، چه با میوه و تزئینای جورواجور. تو این مقاله قراره یه سفر باحال بریم به دنیای کیک اسفنجی، از تاریخچه‌ش بگیم، فوت‌وفن درست کردنش رو مرور کنیم و ببینیم چرا این کیک انقدر تو دل همه جا باز کرده. اگه عاشق کیکی، بچسب به ما که قراره کلی چیز باحال یاد بگیریم.
تاریخچه کیک اسفنجی
کیک اسفنجی یه تاریخچه جالب داره که برمی‌گرده به قرنای دور! می‌گن اولین بار تو دوره رنسانس تو اروپا پاش به آشپزخونه‌ها باز شده، مخصوصاً تو ایتالیا که قناداش عاشق درست کردن چیزای سبک و پف‌دار بودن. اون موقع‌ها بهش «پن دی اسپانیا» یا «نان اسپانیایی» می‌گفتن، چون فکر می‌کردن از اسپانیا اومده. تو قرن هجدهم هم تو انگلیس حسابی معروف شد و با چای عصرانه می‌خوردنش. چیزی که باحاله اینه که این کیک با مواد ساده‌ای مثل تخم‌مرغ، آرد و شکر درست می‌شه و پفش فقط به خاطر هوا و زدن تخم‌مرغه، نه بکینگ پودر! همین سادگی و خوشمزگیش باعث شد تا امروز بمونه و همه‌جای دنیا طرفدار پیدا کنه.
مواد لازم برای پخت کیک اسفنجی
خب، بریم سراغ مواد لازم برای یه کیک اسفنجی خوشمزه! این مقادیر برای یه کیک معمولیه که تو قالب 20-22 سانتی می‌پزی:
تخم‌مرغ: 4 تا، سایز متوسط باشه بهتره.
شکر: تقریبا نصف لیوان (حدود 120 گرم)، اگه شیرین‌تر دوست داری یه کم بیشتر بریز!
آرد سفید: 1 لیوان (حدود 120-130 گرم)، الک کن که کیکت پفش خوب بشه.
بیکینگ‌پودر: 1 قاشق چای‌خوری، سر صاف باشه.
وانیل: نصف قاشق چای‌خوری، برای عطرش! اگه اسانس وانیل داری، یه کم کمتر بزن.
نمک: نوک قاشق، فقط برای بالانس.
روغن مایع (اختیاری): 2-3 قاشق غذاخوری، اگه بخوای کیکت نرم‌تر بشه.
طرز تهیه کیک اسفنجی با فر
خب، حالا که مواد رو آماده کردی، بریم سراغ طرز تهیه کیک اسفنجی با همون لحن خودمونی:
فر رو روشن کن
اول فر رو بذار رو 180 درجه سانتی‌گراد تا گرم بشه. قالب رو هم چرب کن و یه کاغذ روغنی کفش بنداز که کیکت راحت دربیاد.
تخم‌مرغ و شکر رو بزن
تخم‌مرغ‌ها رو با شکر و وانیل توی یه کاسه بزرگ بریز. با همزن برقی (یا دستی اگه حوصله داری) بزن تا حسابی پف کنه و کرمی بشه. رنگش باید روشن بشه و حجمش دو سه برابر بشه، حدود 5-7 دقیقه با همزن برقی.
آرد و بیکینگ‌پودر رو اضافه کن.
آرد رو که الک کردی، با بیکینگ‌پودر و نمک قاطی کن. بعد کم‌کم به مخلوط تخم‌مرغ اضافه کن. ولی دیگه با همزن نزن، با لیسک یا قاشق آروم و دورانی هم بزن که پفش نخوابه.
روغن رو بریز (اگه می‌خوای)
اگه روغن مایع داری، آخر کار آروم قاطیش کن. این باعث می‌شه کیکت نرم‌تر بمونه.
بریز تو قالب مایه
کیک رو تو قالب بریز و آروم تکون بده که یکنواخت بشه. اگه دوست داری، می‌تونی چند تا ضربه آروم به قالب بزنی تا حباب‌های هوا بیاد بیرون.
بپز
قالب رو بذار تو فر که از قبل گرم شده. حدود 30-40 دقیقه طول می‌کشه تا بپزه. بعد 25 دقیقه با یه خلال دندون چک کن؛ اگه تمیز دراومد، کیکت آماده‌ست. اگه نه، چند دقیقه دیگه بذار بمونه.
خنک کن و سرو کن
کیک رو از فر دربیار و بذار 10 دقیقه تو قالب خنک بشه. بعد بذارش رو توری یا بشقاب که کامل خنک بشه. حالا می‌تونی ساده بخوریش یا با خامه و میوه تزیینش کنی!
طرز تهیه کیک اسفنجی بدون فر
فر نداری؟ می‌تونی کیک اسفنجی رو بدون فر درست کنی! فقط یه قابلمه یا تابه گود و یه شعله‌پخش‌کن (اگه داری) لازم داری. با همون مواد قبلی، اینجوری درستش کن:
قابلمه رو آماده کن
یه قابلمه گود بردار (حدود 20-22 سانتی قطرش باشه)، کفش رو چرب کن و کاغذ روغنی بذار. درش رو هم با یه دستمال تمیز بپوشون که بخار جمع نشه و نریزه رو کیک.
مخلوط رو درست کن
همون مراحل قبلی رو برو؛ تخم‌مرغ و شکر رو بزن تا پف کنه، آرد و بقیه مواد رو آروم قاطی کن. اگه روغن می‌ریزی، اونم آخر کار اضافه کن.
قالب رو بذار تو قابلمه
یه پایه فلزی کوچیک (مثل سه‌پایه یا یه کاسه فلزی وارونه) کف قابلمه بذار. بعد قالب کیکت رو که مایه رو ریختی توش، بذار رو پایه. این کار باعث می‌شه حرارت مستقیم به کیک نرسه و مثل فر بشه.
شعله رو تنظیم کن
قابلمه رو بذار رو گاز، شعله رو کم کن (اگه شعله‌پخش‌کن داری بذار زیرش که حرارت یکنواخت بشه). در قابلمه رو ببند و بذار 40-50 دقیقه بپزه. نباید در رو هی باز کنی که پفش نخوابه!
چک کن و بردار
بعد 40 دقیقه با خلال دندون تست کن؛ اگه تمیز دراومد، کیکت آماده‌ست. اگه هنوز خیس بود، 5-10 دقیقه دیگه بذار بمونه. بعد دربیار و بذار خنک بشه.
اگه تابه دوطرفه داری، می‌تونی تو اونم درست کنی، فقط شعله خیلی کم باشه و یه طرفش رو چرب کنی.
بیا خواص و مضرات کیک اسفنجی رو هم با هم مرور کنیم:
خواص کیک اسفنجی.
انرژی می‌ده چون شکر و آرد داره، یه منبع سریع انرژیه. برای یه روز شلوغ یا وقتی خسته‌ای، بد نیست.
خوشمزه‌ست و حالتو خوب می‌کنه یه تیکه کیک با چای یا قهوه می‌تونه روحیه‌تو ببره بالا، مخصوصاً اگه خودت درستش کرده باشی!
تخم‌مرغ توش هست که یه کم پروتئین و مواد مغذی مثل کولین به بدنت می‌رسونه.
انعطاف‌پذیره می‌تونی با میوه، خامه یا حتی یه کم آجیل تزیینش کنی و ارزش غذاییشو بیشتر کنی.
ساده و در دسترسه موادش معمولاً تو هر خونه‌ای پیدا می‌شه و درست کردنش سخت نیست.
مضرات کیک اسفنجی.
اگه زیاده‌روی کنی، قند خونت می‌ره بالا و برای دیابتی‌ها یا کسایی که رژیم دارن خوب نیست.
کالریش بالاست (به‌خاطر شکر و روغن)، پس اگه حواست نباشه، می‌تونه وزنتو ببره بالا.
بیشتر کربوهیدرات خالیه و ویتامین یا فیبر خاصی نداره، پس سیرت نمی‌کنه.
شکرش اگه زیاد بخوری و مسواک نزنی، برای دندونات دردسر می‌شه.
اگه به تخم‌مرغ یا گلوتن (آرد) حساسیت داری، ممکنه اذیتت کنه.
جمع‌بندی
کیک اسفنجی یه دسر ساده و خوشمزه‌ست که با مواد در دسترس درست می‌شه و می‌تونه هم حالتو خوب کنه هم یه کم انرژی بهت بده. بدون فر هم می‌تونی بپزیش، فقط کافیه یه قابلمه و حوصله داشته باشی! منتها شکر و کالریش زیاده، پس بهتره زیاده‌روی نکنی تا هم از طعمش لذت ببری هم به سلامتیت ضرر نزنه.
سوالات متداول
چرا کیکم پف نمی‌کنه؟
احتمالاً تخم‌مرغ و شکر رو خوب نزدی که پف کنه، یا آرد رو یهو ریختی و زیادی هم زدی که پفش خوابیده. یه وقتایی هم بیکینگ‌پودر کهنه‌ست و کار نمی‌کنه. دفعه بعد تخم‌مرغ رو حسابی بزن و آرد رو آروم قاطی کن!
می‌تونم شکر رو کم کنم؟
آره، می‌تونی یه کم شکر رو کم کنی، مثلاً نصف لیوان بزنی، ولی اگه خیلی کم کنی، هم پف کیکت کم می‌شه هم مزش بی‌مزه می‌شه. یه جایگزین مثل عسل یا شیره هم می‌تونی تست کنی، ولی مقدارشو تنظیم کن.
کیکم چرا خشکه؟
یا زیادی تو فر یا قابلمه مونده، یا روغن و مایعاتش کم بوده. دفعه بعد زمان پخت رو چک کن و 2-3 قاشق روغن یا یه کم شیر به مایه اضافه کن که نرم بشه.
چطور بفهمم کیک پخته؟
یه خلال دندون یا چاقو بکن تو مرکز کیک؛ اگه تمیز دراومد، آماده‌ست. اگه خمیر بهش چسبیده بود، 5-10 دقیقه دیگه بذار بپزه و دوباره تست کن.
می‌شه تو مایکروفر درستش کنم؟
آره، می‌تونی تو ظرف مناسب مایکروفر بریزی و با قدرت 800 وات حدود 5-7 دقیقه بپزی. ولی بافتش یه کم فرق داره و شاید به نرمی فر نشه. هر 2 دقیقه چک کن که نپزه زیادی!
